Hessel van der Zee

Geboren: 2 maart 1918, Groningen
Laatste adres: Kraneweg 100a, Groningen
Gearresteerd: 3 juni 1944, Groningen
Gedeporteerd naar Vught: 2 augustus 1944
Gefusilleerd: 22 augustus 1944, Vught

Hessel van der Zee wordt geboren op 2 maart 1918 te Groningen. Zijn vader, Wilhelm van der Zee (1890 – 1931), is handelscorrespondent. Zijn moeder, Jantina Johanna Adema (1892 – 1967), komt uit een onderwijzersgezin.
Na Hessel volgt zuster Jo (Janna Tjakina) in 1920 en zuster Meino in 1927.

Hessel heeft een baan als rijksklerk bij het Parket van de Officier van Justitie.
Hij komt voor het eerst met het verzet in aanraking, wanneer hij als voormalig dienstplichtige besluit onder te duiken. Aanvankelijk doet hij koerierswerk voor de Groningse verzetsvrouw Siet Tammens (1914 -2014). Wanneer Siet gevaar loopt en de onderduik ingaat, verlegt Hessel zijn illegale werkzaamheden. Hij sluit zich aan bij zowel de “nul-groep”¹ als de “k-groep”². Meestal verkleedt Hessel zich als verpleegster; zijn schuilnaam is “zuster Jo”. De vermomming is zeer functioneel. Wanneer Hessel als ambulancebestuurder onderduikers, bonkaarten en wapens vervoert, dan herkennen zijn collega’s hem veelal niet.

De groep rond Hessel speelt een belangrijke rol bij de overval op de drukkerij Hoitsema in Groningen (14 mei 1944).
In de zomer van 1944, enkele weken later, gaat het mis. Een student zoekt contact met de groep van Hessel; hij heeft tekeningen van een Duitse bunker in Delfzijl en wil deze doorspelen aan het verzet. Een vergadering wordt belegd. Dan blijkt dat de student samenwerkt met de SD. Op weg naar de vergadering voelt Hessel onraad en weet te ontkomen. Zijn verloofde, Femmigje Anna van Veenen, koerierster, wordt samen met andere aanwezigen³ gearresteerd en naar het Huis van Bewaring overgebracht. De volgende dag wordt Hessel op zijn onderduikadres gearresteerd.
Alvorens eerst naar Kamp Amersfoort en daarna naar Vught te worden gedeporteerd (2 augustus 1944) trouwen Hessel en Femmigje in het Huis van Bewaring in Groningen.

Femmigje overleeft Kamp Ravensbrück.
Hessel wordt op 22 augustus 1944 te Vught gefusilleerd.

——————

¹ De Groninger afdeling van de L.O. (Landelijk Organisatie voor hulp aan onderduikers)
² De K- groep is een Groningse verzetsgroep. De Groep had het hoofdkwartier aan het Martinikerkhof 19 in de stad, het woonhuis van een van de leden (Kornelis Kuipers).
³ w.o. Albert Steen (Assen 10-01-1896 – 22-08 1944). Zijn vrouw Arendina Steen-Ovinga (03-02-1895 – Ravensbrück 23-02-1945) en zijn dochter Anna Johanna Steen scholiere (30-09-1925 – Ravensbrück 04-12-1944) worden diezelfde dag opgepakt.