Anko Scholtens

Geboren: 23 september 1893, Nieuwe Pekela
Laatste adres: Jan Lutmastraat 7, Groningen
Gearresteerd: 8 september 1942
Vervoerd: 20 november 1942 naar Kamp Amersfoort
Bezweken: 6 januari 1943, Oranienburg

Anko Scholtens wordt op 23 september 1893 geboren in Nieuwe Pekela waar zijn vader, Jan Jans Scholtens (1861-1934) schoolhoofd is. Zijn moeder is Hiltje van Hoogen (1863-1941).

Anko wil graag theologie studeren, maar kiest uiteindelijk voor het onderwijs. Hij werkt overdag aan de lagere school en volgt in de avonduren zelf onderwijs. In 1912 ontvangt hij de akte van bekwaamheid als onderwijzer.
Enkele jaren werkt hij als onderwijzer in zijn geboortedorp en in Amsterdam. Daarnaast volgt hij aan de Kweekschool met den Bijbel te Groningen (H.W. Mesdagstraat) opleidingen tot docent in de wiskunde en hogere wiskunde voor het Middelbaar Onderwijs (afgerond in respectievelijk 1916 en 1922). Hij wordt in 1919 docent wiskunde aan het Willem Lodewijk gymnasium en in 1921 ook aan bovengenoemde kweekschool, waarvan hij in 1942 directeur wordt. Anko is zeer geliefd bij zijn studenten en collega’s.

Op 2 mei 1918 trouwt hij met Sjoukje Jantina Elzenga (1888-1971). Zij is handwerklerares op de school waar Anko aan verbonden is.
Vier dochters worden geboren: Gezina Hilda (1919-2014), Hilda Cornelia (1921-2006), Tetteliena Hillechiena (1923-2009) en Jansje Jantina (1925-2019).

Naast zijn werk is Anko zeer actief in de Gereformeerde kerk (Westerkerk Kraneweg, Groningen), waar hij ouderling is. Het kerkelijk jeugdwerk heeft zijn hart. Over veel onderwerpen houdt hij lezingen, o.a. ook een voor de Gereformeerde Jeugdcentrale, waarin hij duidelijk stelling neemt tegen de arbeidsdienst en het nationaalsocialisme. Anko zag hier al vroeg het gevaar van in.

Aantekeningen van die laatste lezing worden door de SD gevonden en leiden tot de gevangenneming van Anko (8 september 1942). Na drie weken op het politiebureau gaat hij eerst naar het Huis van Bewaring, vervolgens naar Kamp Amersfoort (20 november 1942). Uiteindelijk wordt hij naar Kamp Sachsenhausen in Oranienburg gedeporteerd waar hij op 6 januari 1943 door uitputting sterft.